6 lipca 2008

Nazewnictwo krewnych

Stryj- brat taty
Stryjenka- żona brata taty
Ciocia- siostra taty
Wujek- mąż siostry brata
Ciocia- siostra mamy
Wujek- mąż siostry mamy
Stryj stryjeczny- syn brata dziadka (od strony taty)
Ciocia stryjeczna- córka brata dziadka (od strony taty)
Stryj wujeczny- syn brata babci (od strony taty)
Stryj cioteczny- syn siostry dziadka lub babci (od strony taty)
Ciocia cioteczna- córka siostry dziadka (od strony taty)
Wuj stryjeczny- syn brata dziadka (od strony mamy)
Ciocia stryjeczna- córka brata dziadka (od strony mamy)
Wuj wujeczny- syn brata babci (od strony mamy)
Ciocia wujeczna- córka brata babci (od strony mamy)
Wuj cioteczny- syn siostry dziadka (od strony mamy)

Zebrane z forum moikrewni.pl

3 komentarze:

Piotr Czaja pisze...

troszkę pozwolę sobie to rozbudować, niestety w kilku komentarzach bo jest ograniczenie znaków, żeś Władek musiał wybrać takie miejsce z ograniczeniem!!:P

KREWNI WSTĘPNI (-3)

pradziadek (pradziad) = ojciec dziadka / babki (dla prawnuka / prawnuczki)

prababka (prababa) = matka dziadka / babki (dla prawnuka / prawnuczki)
KREWNI WSTĘPNI (-2), AGNACI - OJCZYŚCI i KOGNACI - MACIERZYŚCI
dziadek ojczysty / macierzysty (dziad) = ojciec ojca / matki (dla wnuka / wnuczki)
babka ojczysta / macierzysta (baba) = matka ojca / matki (dla wnuka / wnuczki)
KREWNI BOCZNI (-2), AGNACI - OJCZYŚCI i KOGNACI - MACIERZYŚCI
prastryj (przestryj, dziadek stryjeczny) = brat dziadka (dla wnuka stryjecznego / wnuczki stryjecznej)
prawuj* (przedwieć, dziadek wujeczny) = brat babki (dla wnuka wujecznego / wnuczki wujecznej)

praciotka* (praciota*, przeciota*, babka cioteczna) = siostra dziadka / babki (dla wnuka ciotecznego / wnuczki ciotecznej)
POWINOWACI (-2)
prastryjna* (babka stryjeczna) = żona brata dziadka (dla prapociotka / prapociotki)
prawujna* (babka wujeczna) = żona brata babki (dla prapociotka / prapociotki)
prapociot* (dziadek cioteczny) = mąż siostry dziadka / babki (dla prapociotka / prapociotki)
praświekier* = dziadek męża (dla prasnechy)
praświekra* (praświekrew*) = babka męża (dla prasnechy)
prateść* = dziadek żony (dla prazięcia)
prateściowa* (prateścia*) = babka żony (dla prazięcia)
KREWNI WSTĘPNI (-1), AGNACI

ojciec (dla syna / córki)
KREWNI BOCZNI (-1), AGNACI
stryj (rodzony, stryjek) = brat ojca (dla synowca / synowicy)
ciotka (ojczysta, ciota ojczysta) = siostra ojca (dla bratańca / bratanicy)
stryj stryjeczny = syn brata dziadka ojczystego (dla niecia / nieściory)
ciotka stryjeczna = córka brata dziadka ojczystego (dla niecia / nieściory)
stryj wujeczny = syn brata babki ojczystej (dla niecia / nieściory)
ciotka wujeczna = córka brata babki ojczystej (dla niecia / nieściory)
stryj cioteczny = syn siostry dziadka ojczystego lub babki ojczystej (dla niecia / nieściory)

ciotka cioteczna = córka siostry dziadka ojczystego lub babki ojczystej (dla niecia / nieściory)
KREWNI WSTĘPNI (-1), KOGNACI

matka (dla syna / córki)

Piotr Czaja pisze...

KREWNI BOCZNI (-1), KOGNACI
wuj (rodzony, wujek) = brat matki (dla siostrzeńca / siostrzenicy)
ciotka (macierzysta, ciota macierzysta) = siostra matki (dla siostrzeńca / siostrzenicy)
wuj stryjeczny = syn brata dziadka macierzystego (dla niecia / nieściory)
ciotka stryjeczna = córka brata dziadka macierzystego (dla niecia / nieściory)
wuj wujeczny = syn brata babki macierzystej (dla niecia / nieściory)
ciotka wujeczna = córka brata babki macierzystej (dla niecia / nieściory)
wuj cioteczny = syn siostry dziadka macierzystego lub babki macierzystej (dla niecia / nieściory)
ciotka cioteczna = córka siostry dziadka macierzystego lub babki macierzystej (dla niecia / nieściory)
POWINOWACI (-1)
stryjna (stryjenka) = żona brata ojca (dla pociotka / pociotki)
wujna (wujenka) = żona brata matki (dla pociotka / pociotki)
pociot = mąż siostry ojca, mąż siostry matki (dla pociotka / pociotki)
świekier = ojciec męża (dla snechy)
świekra (świekrew) = matka męża (dla snechy)
teść (cieść) = ojciec żony (dla zięcia)
teściowa (teścia, ćcia) = matka żony (dla zięcia)


ojczym (dla pasierba / pasierbicy)
macocha (dla pasierba / pasierbicy)


ojciec chrzestny (dla chrześniaka / chrześnicy)
matka chrzestna (dla chrześniaka / chrześnicy)
KREWNI BOCZNI (0)
brat (dla brata / siostry)
siostra (dla brata / siostry)


półbrat = syn jednego z rodziców z poprzedniego związku (dla półbrata / półsiostry)
półsiostra = córka jednego z rodziców z poprzedniego związku (dla półbrata / półsiostry)


brat stryjeczny = syn brata ojca (dla brata stryjecznego / siostry stryjecznej)
siostra stryjeczna = córka brata ojca (dla brata stryjecznego / siostry stryjecznej)
brat wujeczny = syn brata matki (dla brata ciotecznego / siostry ciotecznej)
siostra wujeczna = córka brata matki (dla brata ciotecznego / siostry ciotecznej)
brat cioteczny = syn siostry ojca / matki (dla brata wujecznego / ciotecznego / siostry wujecznej / ciotecznej)
siostra cioteczna = córka siostry ojca / matki (dla brata wujecznego / ciotecznego / siostry wujecznej / ciotecznej)


brat prastryjeczny = wnuk brata dziadka (dla brata prastryjecznego / siostry prastryjecznej)
siostra prastryjeczna = wnuczka brata dziadka (dla brata prastryjecznego / siostry prastryjecznej)
brat prawujeczny = wnuk brata babki (dla brata praciotecznego / siostry praciotecznej)
siostra prawujeczna = wnuczka brata babki (dla brata praciotecznego / siostry praciotecznej)
brat pracioteczny = wnuk siostry dziadka / babki (dla brata prawujecznego / praciotecznego / siostry prawujecznej / praciotecznej)
siostra pracioteczna = wnuczka siostry dziadka / babki (dla brata prawujecznego / praciotecznego / siostry prawujecznej / praciotecznej)

Piotr Czaja pisze...

POWINOWACI (0)
mąż (dla żony)
żona (dla męża)


dziewierz = brat męża (dla bratowej)
jątrew (jątrewka) = żona brata męża (dla jątrwi)
zełwa = siostra męża (dla bratowej)
zełwin* = mąż siostry męża (dla szurzyny)
szurzy = brat żony (dla swaka)
szurzyna* = żona brata żony (dla zełwina)
świeść = siostra żony (dla swaka)
paszenog = mąż siostry żony (dla paszenoga)


swak (szwagier) = mąż siostry (dla szurzego / świeści)
bratowa = żona brata (dla dziewierza / zełwy)


brat przyrodni (dla brata przyrodniego / siostry przyrodniej; nie mają wspólnego rodzica)
siostra przyrodnia (dla brata przyrodniego / siostry przyrodniej; nie mają wspólnego rodzica)


swat (współświekier*) = ojciec męża córki (dla współteścia / współteściowej)
swatka (swatew*, współświekra*, współświekrew*) = matka męża córki (dla współteścia / współteściowej)
współteść* = ojciec żony syna (dla swata / swatki)
współteściowa* = matka żony syna (dla swata / swatki)
kum (kmoter) = ojciec chrześniaka / chrześnicy / ojciec chrzestny syna / córki / chrześniaka / chrześnicy (dla kuma / kumy)

kuma (kmotra) = matka chrześniaka / chrześnicy / matka chrzestna syna / córki / chrześniaka / chrześnicy (dla kuma / kumy)
KREWNI ZSTĘPNI (+1)
syn (dla ojca / matki)

córka (dla ojca / matki)
KREWNI BOCZNI (+1)
synowiec = syn brata (dla stryja)
synowica = córka brata (dla stryja)
brataniec (bratanek) = syn brata (dla cioty)
bratanica = córka brata (dla cioty)
siostrzeniec = syn siostry (dla wuja / cioty)
siostrzenica = córka siostry (dla wuja / cioty)


nieć** (nieść) = wnuk stryja / wuja / cioty (dla stryja / wuja stryjecznego / wujecznego / ciotecznego / cioty stryjecznej / wujecznej / ciotecznej)
nieściora** (nieścierz) = wnuczka stryja / wuja / cioty (dla stryja / wuja stryjecznego / wujecznego / ciotecznego / cioty stryjecznej / wujecznej / ciotecznej)
POWINOWACI (+1)
zięć = mąż córki (dla teścia / teściowej)
snecha (synowa) = żona syna (dla świekra / świekry)


pasierb (dla ojczyma / macochy)
pasierbica (dla ojczyma / macochy)


chrześniak (dla ojca chrzestnego / matki chrzestnej)
chrześnica (dla ojca chrzestnego / matki chrzestnej)


pociotek = synowiec / brataniec / siostrzeniec męża / żony (dla stryjny / wujny / pociota)
pociotka = synowica / bratanica / siostrzenica męża / żony (dla stryjny / wujny / pociota)
KREWNI ZSTĘPNI (+2)
wnuk (wnęk) = syn syna / córki (dla dziadka / babki)
wnuczka (wnuka, wnęka) = córka syna / córki (dla dziadka / babki)
wnuk stryjeczny = wnuk brata (dla prastryja)
wnuczka stryjeczna = wnuczka brata (dla prastryja)
wnuk wujeczny = wnuk siostry (dla prawuja)
wnuczka wujeczna = wnuczka siostry (dla prawuja)
wnuk cioteczny = wnuk brata / siostry (dla pracioty)
wnuczka cioteczna = wnuczka brata / siostry (dla pracioty)
POWINOWACI (+2)
prazięć* = mąż wnuczki (dla prateścia / prateściowej)
prasnecha* = żona wnuka (dla praświekra / praświekry)
prapociotek* = wnuk brata / siostry męża / żony (dla prastryjnej / prawujnej / prapociota)
prapociotka* = wnuczka brata / siostry męża / żony (dla prastryjnej / prawujnej / prapociota)
KREWNI ZSTĘPNI (+3)
prawnuk (prawnęk) = syn wnuka / wnuczki (dla pradziadka / prababki)
prawnuczka (prawnuka, prawnęka) = córka wnuka / wnuczki (dla pradziadka / prababki)


Uwaga: o pokrewieństwie mówimy, gdy jedna osoba jest przodkiem drugiej (np. ojciec – syn) lub gdy obie mają wspólnego przodka (np. brat – siostra). O powinowactwie mówimy, gdy dane osoby nie są spokrewnione i ich relacja opiera się na zawartym małżeństwie (np. mąż – żona), przysposobieniu itd.

Część podanych terminów wychodzi z użycia lub już została zapomniana, niektóre kilka wieków temu. W zestawieniu pominięto specjalne wypadki powinowactwa, jak np. mamka, brat mleczny (karmiony piersią tej samej kobiety), siostra mleczna, niańka.

* - terminy hipotetyczne, słabo zaświadczone lub niepewne (w tym kalki nazw łacińskich itd.)

** - terminy o znaczeniu niepewnym (tu podano znaczenie za Bańkowskim)